Το 2023 θα αποτελέσει μια καθοριστική χρονιά για τον ενεργειακό τομέα, τόσο στο εσωτερικό μέτωπο της ενεργειακής ακρίβειας, όσο και στο διεθνές με το ξεκαθάρισμα των ευρωπαϊκών ενεργειακών επιλογών και την επαναχάραξη του ενεργειακού χάρτη της ευρύτερης περιοχής μας. Οι πολιτικές αποφάσεις και επιλογές μιας νέας κυβέρνησης θα καθορίσουν αν η Ελλάδα θα καταφέρει να μειώσει το υψηλό ενεργειακό κόστος για τους πολίτες της και για το αν θα καταφέρει να αυξήσει το γεωπολιτικό της αποτύπωμα στην διεθνή ενεργειακή σκακιέρα.
Η Κυβέρνηση με το ξέσπασμα της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης έπαθε ενεργειακό «βέρτιγκο». Δεν ανέλυσε σωστά τα παγκόσμια αλλά και τα τοπικά ενεργειακά δεδομένα (βασικό μέλημα μιας πολιτικής ηγεσίας). Δεν είχε χαράξει μια ορθολογική μακροπρόθεσμη ενεργειακή στρατηγική και στηρίχθηκε σε λανθασμένες παραδοχές, όπως η τεράστια αύξηση της εξάρτησης της ηλεκτροπαραγωγής μας από το πανάκριβο φυσικό αέριο. Από το «Κλείνουμε όλες τις λιγνιτικές μονάδες το 2028» και το «Δεν θα γίνουμε Κόλπος του Μεξικό» του Πρωθυπουργού και του ΥΠΕΞ, πήγαμε στο άλλο άκρο ξαφνικά να θέλουμε να γίνουμε Σαουδική Αραβία…ή Κατάρ! Οι υπερβολές και το εκκρεμές από την μια άκρη στην άλλη δείχνει έλλειψη σταθερής μακροχρόνιας ενεργειακής πολιτικής και τεκμηριώνουν το ενεργειακό βέρτιγκο της Κυβέρνησης που προανέφερα.
Η Κυβέρνηση της ΝΔ κινήθηκε όλο το διάστημα της διακυβέρνησής της με όρους επικοινωνίας και εντυπωσιασμού. Χρειάζεται προσγείωση στην πραγματικότητα. Το 2023 δεν είναι 2013 και το 2033 δεν θα είναι 2023. Ακόμα και εάν υπάρχουν φυσικοί πόροι νότια της Πελοποννήσου ή της Κρήτης, υπάρχει το ερώτημα αν θα είναι οικονομικά συμφέρουσα η αξιοποίησή τους μετά από 10 χρόνια. Αυτός είναι και ο λόγος που πρέπει να καταστεί τώρα απολύτως σαφές πως ο ελληνικός λαός δεν θα επωμιστεί κανένα οικονομικό βάρος σε κάθε μελλοντική εξέλιξη (πχ. δανειοδότηση εταιριών).
Στο εσωτερικό μέτωπο, το ενεργειακό κόστος καθορίζει κάθε οικονομική και εμπορική δραστηριότητα, επηρεάζοντας τις τιμές και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Δεν είναι οι λίγες οι φορές, όντας Τομεάρχης Ενέργειας και Περιβάλλοντος του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής όπου εδώ και 1,5 περίπου χρόνο προειδοποιούσα για την επερχόμενη συναστρία της ενεργειακής ακρίβειας. Για την τέλεια ενεργειακή καταιγίδα, που όλα τα δεδομένα έδειχναν ότι έρχεται. Και δημιουργείται το ερώτημα εάν υπάρχει ανικανότητα ή σκοπιμότητα πίσω από την πολιτική της Κυβέρνησης απέναντι στον “Ενεργειακό Αρμαγεδδώνα”.
Η Κυβέρνηση παραμέλησε τα προγράμματα «Εξοικονομώ» και τα άφησε να «καρκινοβατούν». Καθυστέρησε να ενσωματώσει ευρωπαϊκές οδηγίες που είχαν ως στόχους να ενισχύσουν τη θέση και την προστασία των καταναλωτών, να φέρουν οικονομικά προσιτές τιμές ενέργειας, με διαφάνεια στους καταναλωτές και να ενισχύσουν τις αρμοδιότητες της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας. Η ανταπόκριση και τα αντανακλαστικά της ενεργειακής πολιτικής της Κυβέρνησης δείχνουν να κινούνται κατά το δοκούν ή με τον… «αραμπά».
Η ασυδοσία της ενεργειακής ακρίβειας στην χώρα μας, βρήκε πάτημα είτε στην ανικανότητα είτε στην σκοπιμότητα της ακολουθούμενης πολιτικής εδώ και 2 σχεδόν χρόνια. Η Κυβέρνηση, όλο αυτό το διάστημα άφηνε τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις έρμαια στην αισχροκέρδεια ορισμένων εταιρειών.
Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής είχε ζητήσει από τον Σεπτέμβριο του 2021, να σταματήσουν πια οι «Γκρίζες Ζώνες» στα ενεργειακά τιμολόγια. Ζητάγαμε και ζητάμε διαφάνεια, ενεργειακή δικαιοσύνη και ενεργειακή δημοκρατία:
- στις χρεώσεις,
- στα τιμολόγια,
- στην παραγωγή ενέργειας,
- στην φορολόγηση των υπερκερδών,
- στην πρόσβαση στον ηλεκτρικό χώρο.
Όμως οι ενεργειακές επιλογές που έκανε η Κυβέρνηση και τα μέτρα στήριξης των καταναλωτών που συνοψίζονται σε …κυλιόμενες επιδοτήσεις και Pass, δεν μπορούν να πάνε για πολύ μακριά ακόμα και δυστυχώς η ακολουθούμενη ενεργειακή πολιτική οδηγεί σε ενεργειακή φτωχοποίηση πολίτες και επιχειρήσεις.
Σε επίπεδο γεωπολιτικών ενεργειακών εξελίξεων στόχος δεν είναι να καταστεί η Ελλάδα απλά κόμβος μεταφοράς ενέργειας, αλλά χώρα εξαγωγής καθαρής ενέργειας. Εδώ και 4 σχεδόν χρόνια φωνάζουμε ότι η νούμερο ένα προτεραιότητα της ενεργειακής πολιτικής της χώρας πρέπει να είναι τα Δίκτυα και οι Διασυνδέσεις. Οι οποίες έπρεπε να τρέξουν πιο γρήγορα ώστε να μπορούν να συνδεθούν περισσότερες ΑΠΕ, παράλληλα με τα έργα αποθήκευσης.
Η Θεσσαλονίκη, αλλά και συνολικά η Βόρεια Ελλάδα η Καβάλα, η Αλεξανδρούπολη είναι οι ενεργειακές πύλες της χώρας προς τη βόρεια και κεντρική Ευρώπη. Έχουν ρόλο να παίξουν πολύ σημαντικό. Αρκεί να τρέξουμε εμείς ως Ελλάδα και να αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματά μας. Ο ενεργειακός χάρτης όλης της Ευρώπης αλλάζει και επανασχεδιάζεται με ταχύ ρυθμό. Οι εξελίξεις αυτές ανακατατάσσουν τις προτεραιότητες και αναπροσαρμόζουν τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες.
Βασικός στόχος της ενεργειακής πολιτικής της Ελλάδας θα πρέπει να είναι η μεγιστοποίηση της ενεργειακής ασφάλειας, σε ανταγωνιστικές τιμές, μέσω πολλαπλών και εναλλακτικών πηγών ενέργειας και οδεύσεων. Χρειαζόμαστε ενισχυμένη ενεργειακή διασυνδεσιμότητα.
Το ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ ως κυβερνών κόμμα πριν από περίπου 10 χρόνια είχε βάλει στις ράγες έργα όπως το FSRU στην Αλεξανδρούπολη. Γιατί όμως στην Ελλάδα καθυστερούν τόσο πολύ έργα που δεν θα έπρεπε να είναι αντικείμενο κομματικών αντιπαραθέσεων και σχεδιασμού, αναλόγως με ποιο κόμμα κυβερνά την χώρα ; Εδώ είναι και η διαφορά της δικής μας τότε μακρόπνοης και εμπνευσμένης ενεργειακής πολιτικής, ότι εμείς σχεδιάσαμε και ξεκινήσαμε εμβληματικές ενεργειακές υποδομές (Ρεβυθούσα, Δίκτυο Φυσικού Αερίου κλπ.) ενώ οι επόμενοι αφήσανε τα έργα στον… αυτόματο πιλότο. Το FSRU Αλεξανδρούπολης έπρεπε να λειτουργεί από το 2020. Οι Γερμανοί μέσα σε χρόνο ρεκόρ εντός 200 ημερών φτιάξανε το 2022 τον πρώτο πλωτό τερματικό σταθμός LNG της Γερμανίας στην βόρεια θάλασσα στο Βιλχελμσχάφεν, ενώ το αργότερο στις αρχές του 2023, θα παραδοθεί και το δεύτερο πλωτό τέρμιναλ στο Μπρουνσμπίτελ.
Στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, το οποίο υπέβαλε η Ελλάδα στις αρχές Ιουλίου 2022 στις Βρυξέλλες, προτάθηκαν νέες επενδύσεις που προωθούν την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία έως το 2027, όπως προβλέπει το REPowerEU. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αποτελούν τα εθνικά μας καύσιμα αλλά και εδώ οι καθυστερήσεις της Κυβέρνησης θέτουν εμπόδια. Το περίφημο Χωροταξικό των ΑΠΕ έχει πάει και αυτό πάρα πολύ πίσω για τον Μάιο του 2023 εν μέσω εκλογών, με ότι αυτό συνεπάγεται για την περαιτέρω παράταση της υλοποίησής του. Διάφοροι φορείς έχουν καταθέσει ενδιαφέρουσες προτάσεις για το πού και πώς μπορούν να αναπτυχθούν εγκαταστάσεις θαλάσσιων αιολικών, φωτοβολταϊκών, αποθήκευσης, αλλά και για την αυτοπαραγωγή ενέργειας.
Η προώθηση των ΑΠΕ από την Κυβέρνηση γίνεται όμως δυστυχώς κατά βάση μέσω φαραωνικών έργων, με μονοπώλιο επενδυτών, και με τους πολίτες «αποκλεισμένους». Το παλιό και χαμηλής διασυνδεσιμότητας δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, με την απουσία αποθήκευσης, είναι ο μεγάλος ασθενής του ενεργειακού μας συστήματος. Η αύξηση όμως του διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου και η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτό από όλους τους πολίτες δεν είναι μόνο τεχνική προϋπόθεση για την απεξάρτηση από το φυσικό αέριο. Είναι θεμελιώδες ζήτημα ενεργειακής δημοκρατίας.
Την στιγμή που η Κυβέρνηση προϋπολογίζει για το 2023 ένα δις ευρώ μόνο για την στήριξη των ενεργειακών λογαριασμών ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι το ενεργειακό κόστος «πιθανόν να παραμείνει υψηλό και ασταθές για κάποιο χρονικό διάστημα» και η Ευρωπαϊκή Ένωση κλωτσάει από μήνα σε μήνα το ντενεκεδάκι των σοβαρών ενεργειακών αποφάσεων. Η αλήθεια είναι ότι όσο η Κυβέρνηση δεν εφαρμόζει την πρότασή μας για πλαφόν στην λιανική και περιμένει ευρωπαϊκή λύση οι λογαριασμοί ρεύματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα γίνονται όλο και πιο «κόκκινοι». Ένας στους δύο καταναλωτές που ανήκουν στην κατηγορία των επισφαλών πελατών των εταιρειών προμήθειας αφήνουν πια απλήρωτους λογαριασμούς. Η δε είσπραξη των υπερκερδών των ενεργειακών επιχειρήσεων έχει καταντήσει το παιχνίδι της κολοκυθιάς.
Στο ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής σχεδιάζουμε και θα παρουσιάσουμε αναλυτικά προτάσεις πολιτικής για την Ενεργειακή Ανεξαρτησία της Ελλάδας. Αναθεωρώντας αρκετές επιπόλαιες και μη-ρεαλιστικές κατευθύνσεις που είχαν τεθεί τα προηγούμενα χρόνια χωρίς κανένα δημόσιο διάλογο και συναίνεση. Με στρατηγικές επιλογές για την ενεργειακή επάρκεια και τροφοδοσία της χώρας, αλλά και με στόχο την μείωση των τιμών. Σχεδιάζουμε ένα πλέγμα πολιτικών και υποδομών που συμπυκνώνεται στους εξής 5 ΑΞΟΝΕΣ – ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ:
1ον ΑΠΕ
Εντατική επέκταση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με ανανεώσιμες μορφές (αέρας, ήλιος, θάλασσα, υδροηλεκτρικά, γεωθερμία).
2ον ΟΡΥΚΤΟΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΜΕ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
Αξιοποίηση κοιτασμάτων ορυκτών καυσίμων στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου ως συμπληρωματικών καυσίμων με συγκεκριμένο ορίζοντα βαθμιαίας απόσυρσης από το ενεργειακό ισοζύγιο.
3ον ΛΙΓΝΙΤΕΣ ΣΕ ΨΥΧΡΗ ΕΦΕΔΡΙΑ
Διατήρηση ορισμένων λιγνιτικών μονάδων ως στρατηγική εφεδρεία σε περιπτώσεις αυξημένης ενεργειακής πίεσης και εκτάκτων αναγκών, με παράλληλη ανάπτυξη και εφαρμογή μεθόδων παγίδευσης και αποθήκευσης εκπομπών οξειδίων του άνθρακα – CCS: (Carbon Capture Systems).
4ον ΔΙΚΤΥΑ
Κατασκευή δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θα διευκολύνουν την ένταξη ενεργειακών κοινοτήτων στο εθνικό σύστημα.
5ον ΠΡΑΣΙΝΟ ΥΔΡΟΓΟΝΟ
Προσαρμογή των δικτύων μεταφοράς / διανομής φυσικού αερίου, ώστε να μπορούν να υποδεχθούν βιομεθάνιο και – σε επόμενο στάδιο – πράσινο υδρογόνο.
Η εποχή της άφθονης και φτηνής ενέργειας έχει παρέλθει. Το αισιόδοξο σενάριο είναι η ανάδυση της καθαρής ενέργειας. Θα πρέπει να ανεβάσουμε ταχύτητα στον αγώνα δρόμου για την ενεργειακή μας αυτονομία, προωθώντας «καθαρές», εγχώριες ενεργειακές επιλογές. Όσο καθυστερεί η εφαρμογή τέτοιων πολιτικών τόσο το κόστος θα ανεβαίνει για τους πολίτες και άλλο τόσο θα περιορίζονται οι δυνατότητες και ο ρόλος της χώρας στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη
https://energypress.gr/news/2023-den-einai-2013-kai-2033-den-tha-einai-2023